- gebouw heeft WEL een industriefunctie
- gebruiksoppervlakte > 2500 m² OF gebruiksoppervlakte > 1000 m² en ≤ 2500 m²,
   met nevenfuncties (kantoor, kantine, enz.) > 100 m²

Gebruiksoppervlakte

De gebruiksoppervlakte is de bruikbare vloeroppervlakte, geschikt voor het beoogde gebruik. Dit komt overeen met het totale vloeroppervlak tussen de omsluitende wanden van de gebruiksfunctie minus de oppervlakte van vaste obstakels (zoals dragende binnenwanden) en bijvoorbeeld vides en lichtschachten. De gebruiksoppervlakte is meestal groter dan de grondoppervlakte, omdat ook de oppervlakten van tussenvloeren (entresols) moeten worden meegeteld. Zie ook NEN 2580 (Oppervlakten en inhouden van gebouwen. Termen, definities en bepalingsmethoden).

De gebruiksoppervlakte bepaalt de brandeisen. Voor een hal met een industriefunctie ligt een grenswaarde voor de gebruiksoppervlakte bij 2500 m²; voor een hal met een bijeenkomst-, sport- en winkelfunctie ligt de grenswaarde bij 1000 m². Meestal geldt voor een gebruiksoppervlakte geen brandwerendheidseis wanneer de gebruiksoppervlakte niet groter is dan de grenswaarde.

Binnen de grenswaarde van de gebruiksoppervlakte van een industriefunctie van maximaal 2500 m² mag maximaal 100 m² aan nevenfuncties liggen (kantoor, kantine, enz.).

Brandwerendheidseis hoofddraagconstructie (hdc)

De brandwerendheidseis aan een constructie wordt uitgedrukt in de brandwerendheid met betrekking tot bezwijken: dit is de tijd in minuten dat een constructie zijn draagkracht behoudt bij blootstelling aan de standaardbrand. De constructie moet de belastingen die bij brand optreden in het buitengewone belastinggeval brand kunnen opnemen gedurende deze tijdsduur.
Aan constructies die tevens een brandscheidende functie hebben wordt niet alleen een eis gesteld aan de brandwerendheid met betrekking tot bezwijken, maar ook aan de brandwerendheid met betrekking tot de scheidende functie.

De eisen aan de brandwerendheid van constructies staan in Bouwbesluit 2012. Aan constructies waarvan het bezwijken grote gevolgen heeft – namelijk bij voortschrijdend bezwijken van constructies buiten het brandcompartiment – gelden doorgaans hogere eisen.

Voor éénlaagse hallen geeft Bouwbesluit 2012 geen eisen aan de brandwerendheid in het kader van voortschrijdend bezwijken.
Uitsluitend wanneer de hoogste verblijfs- of tussenvloer (dus niet de vloer van een technische ruimte of een opslagbordes) hoger ligt dan 5 m (gemeten ten opzichte van het aansluitend terrein bij de (hoofd)entree) geldt een eis van 60 minuten (zie figuur). Volgens Bouwbesluit 2012, art. 2.10 bedraagt bij deze hoogte de basiseis 90 minuten, die echter met 30 minuten mag worden gereduceerd vanwege de lage permanente vuurbelasting die hallen doorgaans hebben.

Voor een éénlaagse hal kan een brandwerendheidseis gelden in het kader van voortschrijdend bezwijken wanneer de hoogste verblijfs- of tussenvloer hoger ligt dan 5 m.

LET OP. Wanneer er, gelet op de ligging van de hoogste verblijfs- of tussenvloer, toch een eis zou gelden voor de constructie in het kader van voortschrijdend bezwijken heeft deze eis bij éénlaagse hallen doorgaans geen betekenis. Meestal zijn de constructies van de verschillende brandcompartimenten constructief ontkoppeld en blijft het bezwijken dus beperkt tot één brandcompartiment.

Naast eisen met betrekking tot bezwijken in het kader van voortschrijdend bezwijken, hebben de eisen aan de brandwerendheid van de constructie te maken met:

• compartimentering (het steunen van wanden of vloeren die een brandscheiding vormen tussen twee brandcompartimenten);
• brandoverslag naar andere gebouwen (het steunen van gevels waaraan een brandwerendheidseis wordt gesteld in verband met de geringe afstand tot een ander gebouw);
• vluchten via vluchtroutes.

Uitsluitend deze laatste drie eisen komen in de webtool aan de orde.

Brandwerendheidseis gevels

Voor de gevel van een hal geldt géén brandwerendheidseis wanneer de afstand x tot de perceelgrens voldoende groot is (minimaal 2,5 m), afhankelijk van de hoogte en breedte van de gevel. Het bepalen van de veilige (voldoende grote) afstand berust op het principe van spiegelsymmetrie en de berekening van de wbdbo geschiedt volgens NEN 6068 (Bepaling van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag tussen ruimten).

Wanneer de afstand x tot de perceelgrens niet groot genoeg is, geldt voor de gevel een brandwerendheidseis van 30 minuten om te voldoen aan de wbdbo-eis van 60 minuten (de reductie van 30 minuten is te danken aan de buitenlucht!). Er zijn in principe twee mogelijkheden om aan deze eis te voldoen:

1. de gevel krijgt een brandwerendheid van 30 minuten van binnen naar buiten.
2. de gevel krijgt een brandwerendheid van 30 minuten van buiten naar binnen;

De beide mogelijkheden beïnvloeden de brandwerendheidseis voor de draagconstructie. Wanneer (optie 1) de gevel 30 minuten brandwerend is van binnen naar buiten, moet de draagconstructie de gevel 30 minuten kunnen steunen en krijgt dan dus zelf ook een eis van 30 minuten. Wanneer (optie 2) de gevel 30 minuten brandwerend is van buiten naar binnen, wordt de draagconstructie niet belast en krijgt deze dus geen eis (zie afbeelding).

De aanvrager van de bouwvergunning bepaalt welke mogelijkheid wordt gekozen (optie 1 of 2). De gemeente mag geen keuze opleggen.

Wanneer de afstand x tot de perceelgrens ≤ 0,5 m is (er is dan geen sprake meer van brandoverslag, maar van branddoorslag), dan geldt een brandwerendheidseis van 60 minuten om te voldoen aan de wbdbo-eis van 60 minuten:

1. de gevel krijgt een brandwerendheid van 60 minuten van binnen naar buiten
2. de gevel krijgt een brandwerendheid van 60 minuten van buiten naar binnen
3. de gevel krijgt een brandwerendheid van 30 minuten van binnen naar buiten én een brandwerendheid van 30 minuten van buiten naar binnen

Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), dat in 2022 van kracht wordt, blijft van spiegelsymmetrie uitgaan, maar beperkt de mogelijkheden tot het realiseren van maximaal 50% van de benodigde brandwerendheid in de fictieve, gespiegelde gevel. Samen met de uitwerking hiervan in NEN 6068:2020 leidt dat tot de oplossingen in onderstaande afbeeldingen, waarbij in de praktijk het meest voor de hand ligt (x is de afstand tussen de hal en de spiegelhal en xveilig is de afstand waarbij aan de wbdbo-eis voldaan wordt zonder brandwerende voorzieningen in de gevel volgens bovenstaande afbeelding):

• 5 m ≤ x < xveilig: brandwerendheid van binnen naar buiten EW15 (i > o) en
  van buiten naar binnen EW15-ef (o > i);
• 1 m ≤ x < 5 m: brandwerendheid van binnen naar buiten EW15 (i > o) en van buiten naar binnen EI15 (o > i);
• x < 1 m. Brandwerendheid van binnen naar buiten EI30 (i > o) en van buiten naar binnen EI30 (o > i).

Besluit bouwwerken leefomgeving 2021. Wanneer hallen meer dan 1 m van elkaar staan (maar minder dan de veilige afstand), wordt aan de wbdbo-eis van 60 minuten (brandoverslag via de buitenlucht) voldaan met 30 minuten brandwerendheid van beide gevels samen, waarbij maximaal de helft hiervan van buiten naar binnen mag worden gerealiseerd.

Besluit bouwwerken leefomgeving 2021. Wanneer hallen minder dan 1 m van elkaar staan, wordt aan de wbdbo-eis van 60 minuten (brandoverslag via de buitenlucht) voldaan met 60 minuten brandwerendheid van beide gevels samen (beoordeeld als één geheel), waarbij maximaal de helft hiervan van buiten naar binnen mag worden gerealiseerd.

• In een artikel in het juni 2020-nummer van het vakblad Bouwen met Staal gaan adviseurs Ralph Hamerlinck, Jur van Oerle, Björn Peters en Nico Scholten nader in op de wijzigingen in de regelgeving brandoverslag. De uitleg gaat vergezeld van praktische rekenvoorbeelden. Het artikel is hier als PDF te downloaden.

Afstand x tot de perceelgrens

De minimale (veilige) afstand van de gevel tot de perceelgrens waarbij zonder brandwerendheidseis aan de gevel wordt voldaan aan 60-minuten WBDBO hangt af van de hoogte en de breedte van de hal (zie figuur).

Veilige afstand van de gevel tot de perceelgrens waarvoor geen brandwerendheidseis aan de gevel geldt volgens NEN 6068 (hallen ≤ 2500 m2).

Wanneer de gevel aan een watergang ligt of aan een openbare weg of openbaar groen moet de afstand tot het hart hiervan worden genomen (zie figuur).


Plattegrond van een hal met de afstand x tot de perceelgrens per gevel.

Volgens NEN 6060 (hallen > 2500 m2), art. 7.3.3 bedraagt de WBDBO-eis minimaal 60 minuten en maximaal 240 minuten, afhankelijk van de vuurbelasting. Op de WBDBO-eis kan nog een toeslag komen van 30 of 60 minuten, waardoor de eis wordt verhoogd (tot maximaal 240 minuten).

• De toeslag bedraagt 30 minuten wanneer geldt: afstand tot perceelgrens < 2,5 m én Agevel in m2 x piekvuurbelasting in kg vurenhout per m2 > 36.000 en ≤ 48.000.
• De toeslag bedraagt 60 minuten wanneer geldt: afstand tot perceelgrens < 2,5 m én Agevel in m2 x piekvuurbelasting in kg vurenhout per m2 > 48.000.

De webtool berekent de brandoverslag tussen stalen hallen > 2500 m2 volgens NEN 6060 en tussen stalen hallen ≤ 2500 m2 volgens NEN 6068 (Bepaling van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag tussen ruimten). Bij NEN 6068 zijn kleinere afstanden tussen hallen mogelijk.

Meer informatie over (de achtergronden van) de berekening van brandoverslag tussen stalen hallen volgens NEN 6068 vindt u in het artikel 'Nieuwe NEN 6068 geeft meer ruimte' in het vakblad Bouwen met Staal (nr. 181, december 2004).

Andere informatieve artikelen:
• 'Regelgeving brandoverslag 'ontspiegeld' - Bouwen met Staal (275, juni 2020)
• 'Kortere veilige afstand mogelijk tussen dak- en gevelopeningen - Bouwen met Staal (252, augustus 2016)

Maximale lengte vluchtroute

De lengte van de vluchtafstand in een hal kan op twee manieren worden bepaald.

1. Voor verblijfsgebieden: de kortste lijn (vogelvlucht) naar de dichtstbijzijnde uitgang (deur). Deze waarde wordt vermenigvuldigd met een factor 1,5 om rekening te houden met te passeren scheidingswanden en eventuele andere obstakels. Wanneer de hal één ruimte is en niet verder is opgedeeld (door scheidingswanden die geen onderdeel uitmaken van de bouwconstructie) hoeft niet met de factor 1,5 te worden vermenigvuldigd.
De op deze manier bepaalde afstand heet de gecorrigeerde loopafstand (zie figuur).

Bepalen van de lengte van de vluchtroute in de kortste lijn.

2. De werkelijke lengte van de vluchtafstand. Dit kan een optie zijn voor productiehallen met een vaste opstelling van de machines. De vluchtafstand loopt nu ook door een verkeersruimte, die dan wel duidelijk moet worden aangegeven (zie figuur).

Bepalen van de werkelijke lengte van de vluchtrouten.

De maximale lengte van de gecorrigeerde loopafstand bedraagt 30 m. Voor een bezetting van minder dan 1 persoon per 12 m² gebruiksoppervlakte mag deze afstand worden verhoogd tot 45 m. Voor een bezetting van minder dan 1 persoon per 30 m² gebruiksoppervlakte mag deze afstand zelfs worden verhoogd tot 60 m.

Geschatte gebruiksoppervlakte per persoon

De gebruiksoppervlakte en het aantal (door de indiener op te geven) aanwezige personen bepalen de mate van bezetting. Sommige brandveiligheidseisen hangen af van de bezettingsgraad, zoals maximaal toegestane lengte van de vluchtroute.

Wanneer in een hal van 1000 m² bijvoorbeeld 20 personen werken bedraagt de gebruiksoppervlakte per persoon (pp): 1000/20 = 50 m². Deze waarde wordt ook wel aangeduid als bezettingsgraad.

Bij de lichtste bezetting hoort een gebruiksoppervlakte per persoon (pp) van meer dan 30 m². Bij een iets zwaardere bezetting hoort een gebruiksoppervlakte van minder dan 30 m² pp. Een middelzware bezetting heeft een gebruiksoppervlakte van minder dan 12 m² pp.

Maximale hoogteverschil vluchtroute

Binnen een subbrandcompartiment mag op een vluchtroute maximaal 4 m hoogteverschil worden overbrugd. Deze eis geldt voor alle gebruiksfuncties, behalve voor de industriefunctie (zie figuur).

Maximaal te overbruggen hoogteverschil op een vluchtroute binnen een subbrandcompartiment (geldt niet voor een industriefunctie).

Wanneer het hoogteverschil meer bedraagt dan 4 m moet de trap in een apart subbrandcompartiment komen te liggen. Hierbij kan er een brandwerendheidseis van 30 minuten aan de draagconstructie ontstaan, wanneer deze constructie bij bezwijken het aparte subbrandcompartiment (van de vluchtroute over de trap) omtrekt. Hierbij gaat het niet om het beschouwen van brand ín de vluchtroute zelf (die maakt de vluchtroute immers al eerder onbruikbaar dan het bezwijken van de constructie), maar om brand in een ander subbrandcompartiment dan dat van de trap.

Dekkend patroon brandslanghaspels (Bouwbesluit 2012, art. 6.28)

De vaste brandslanghaspels bestrijken een cirkelvormig gebied vanuit het bevestigingspunt van de haspel. De gehele gebruiksoppervlakte moet kunnen worden bestreken. Het uitgangspunt is een lengte van de haspel van 30 m en een worp (waterstraal) van 5 m.
De straal r van de cirkel wordt als volgt bepaald:

r = 30/1,5 + 5 = 25 m

De cirkels met straal r moeten overlappen (dekkend patroon) (zie figuur). Als gelijkwaardig alternatief kan worden gekozen voor mobiele brandslanghaspelwagens.

Plattegrond van een hal met een dekkend en niet-dekkend patroon van brandhaspels.

Geschatte gebruiksoppervlakte per persoon

De gebruiksoppervlakte en het aantal (door de indiener op te geven) aanwezige personen bepalen de mate van bezetting. Sommige brandveiligheidseisen hangen af van de bezettingsgraad, zoals maximaal toegestane lengte van de vluchtroute.

Wanneer in een hal van 1000 m² bijvoorbeeld 20 personen werken bedraagt de gebruiksoppervlakte per persoon (pp): 1000/20 = 50 m². Deze waarde wordt ook wel aangeduid als bezettingsgraad.

Bij de lichtste bezetting hoort een gebruiksoppervlakte per persoon (pp) van meer dan 30 m². Bij een iets zwaardere bezetting hoort een gebruiksoppervlakte van minder dan 30 m² pp. Een middelzware bezetting heeft een gebruiksoppervlakte van minder dan 12 m² pp.

NEN 6060 (Brandveiligheid van grote brandcompartimenten)

De basis van de beheersbaarheid van brand is het beperken van de grootte van het brandcompartiment door een grens te stellen aan de maximale (totale) vuurlast die in het brandcompartiment aanwezig is. Deze vuurlast bedraagt voor nieuwbouw: 600.000 kg vurenhout (industriefunctie), respectievelijk 300.000 kg vurenhout (andere gebruiksfuncties). Door deze maximale vuurlast te delen door de werkelijk aanwezige vuurbelasting per m² (volgend uit een nauwkeurige berekening) is de maximale grootte van het brandcompartiment te berekenen. Deze berekening geldt voor maatregelpakket I (basispakket).
Met de maatregelpakketten II, III en IV kan het brandcompartiment nog groter worden:

• maatregelpakket II (rookdetectie + rook- en warmteafvoer (RWA)): factor 2 groter;
• maatregelpakket III (bulkopslag): maximale vuurlast van 3.000.000 kg vurenhout toegestaan;
• maatregelpakket IV (sprinkler): factor 20 groter.

Bij de toepassing van een sprinkler is het zelfs mogelijk een nog hoger veiligheidsniveau te bereiken, waardoor het brandcompartiment nog weer groter mag worden (factor 25 of 33). De webtool rekent echter met een factor 20.

WBDBO-eis voor de gevel bij toepassing van NEN 6060

De eis voor de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (WBDBO) voor de gevel hangt af van het gekozen maatregelpakket, de vuurbelasting en een eventuele toeslag. Voor de verschillende maatregelpakketen gelden onderstaande WBDBO-eisen:

• maatregelpakket I (basis): piekvuurbelasting (minimaal 60 en maximaal 240 minuten) + eventueel een toeslag van maximaal 60 minuten;
• maatregelpakket II (rookdetectie + RWA): piekvuurbelasting (minimaal 60 en maximaal 240 minuten);
• maatregelpakket III (bulkopslag): 240 minuten;
• maatregelpakket IV (sprinkler): laagste waarde van de gemiddelde vuurbelasting en de waarde uit onderstaande figuur (minimaal 60 en maximaal 240 minuten).

Bij maatregelpakket IV (sprinkler) wordt de WBDBO-eis begrensd, afhankelijk van de gebruiksoppervlakte (zie figuur). De grafiek is in de webtool ingebouwd. De piekvuurbelasting is de vuurbelasting over de meest ongunstige 1000 m².

Figuur 11 uit NEN 6060 voor het bepalen van de WBDBO-eis (nieuwbouw) voor maatregelpakket IV.

WBDBO-eis voor de gevel bij toepassing van NEN 6060

De eis voor de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (WBDBO) voor de gevel hangt af van het gekozen maatregelpakket, de vuurbelasting en een eventuele toeslag. Voor de verschillende maatregelpakketen gelden onderstaande WBDBO-eisen:

• maatregelpakket I (basis): piekvuurbelasting (minimaal 60 en maximaal 240 minuten) + eventueel een toeslag van maximaal 60 minuten;
• maatregelpakket II (rookdetectie + RWA): piekvuurbelasting (minimaal 60 en maximaal 240 minuten);
• maatregelpakket III (bulkopslag): 240 minuten;
• maatregelpakket IV (sprinkler): laagste waarde van de gemiddelde vuurbelasting en de waarde uit onderstaande figuur (minimaal 60 en maximaal 240 minuten).

Bij maatregelpakket IV (sprinkler) wordt de WBDBO-eis begrensd, afhankelijk van de gebruiksoppervlakte (zie figuur). De grafiek is in de webtool ingebouwd. De piekvuurbelasting is de vuurbelasting over de meest ongunstige 1000 m².

Figuur 11 uit NEN 6060 voor het bepalen van de WBDBO-eis (nieuwbouw) voor maatregelpakket IV.

Toeslag WBDBO-eis voor de gevel bij toepassing van NEN 6060

De toeslag op de WBDBO-eis voor de gevel bij toepassing van NEN 6060 geldt uitsluitend voor maatregelpakket I (basispakket). Voor het bepalen van de toeslag moeten de afmetingen van de gevel bekend zijn: hoogte (h) en breedte (b). De toeslag is af te lezen uit onderstaande figuur.

Figuur 8 uit NEN 6060 voor het bepalen van de WBDBO-toeslag. De getallen in de grafiek geven de waarde van de piekvuurbelasting in kg vurenhout/m².

Wanneer de hal op 2,5 m of meer van de perceelgrens afstaat bedraagt de toeslag 0.
LET OP. Bij de berekening in de webtool wordt de toeslag op 0 gesteld. Dit is doorgaans het geval bij hallen met een voldoende afstand (dan wel WBDBO). Bij een geringere afstand tot de perceelgrens is het resultaat vaak dat er een brandwerende gevel is vereist. De gebruiker moet in dat geval rekening houden met een mogelijk extra vereiste brandwerendheid in verband met de toeslag.

Afstandsbijdrage C_a aan de WBDBO-eis voor de gevel bij toepassing van NEN 6060

De afstandsbijdrage C_a hangt af van de warmtestraling die op de overliggende gevel valt. Afhankelijk van het stralingsniveau bedraagt de bijdrage in de wbdbo-eis:

• stralingsniveau tot en met 9 kW/m²: 240 minuten;
• stralingsniveau tussen 9 kW/m² en 15 kW/m²: kwadratisch verloop (zie figuur);
• stralingsniveau gelijk aan 15 kW/m²: 60 minuten;
• stralingsniveau groter dan 15 kW/m²: 0 minuten.

De grafiek is in de webtool ingebouwd.

Figuur 15 uit NEN 6060 voor het bepalen van de afstandsbijdrage C_a.

Vluchten uit grote brandcompartimenten met NEN 6060, bijlage H

In brandcompartimenten groter dan 1000 m² zijn de loopafstanden naar de uitgang van het compartiment doorgaans langer dan volgens de prestatie-eisen van het Bouwbesluit 2012 maximaal is toegestaan. NEN 6060, bijlage H geeft aan wanneer deze loopafstanden mogen worden verdubbeld. Het gaat dan om hoge ruimten (> 5 m) waarin meer tijd verstrijkt voordat de rookbuffer tegen het plafond zodanig is gegroeid dat deze het veilig vluchten in gevaar brengt.
Bij het bepalen van de loopafstand moet er dan – in tegenstelling tot Bouwbesluit 2012 – van worden uitgegaan dat de dichtstbijzijnde uitgang is geblokkeerd. De afstand tot de op-één-na dichtstbijzijnde uitgang (op een afstand van meer dan 5 m van de dichtstbijzijnde uitgang) mag dus twee keer zo lang zijn als de maximale loopafstanden uit Bouwbesluit 2012. Uitsluitend wanneer er voor de dichtstbijzijnde uitgang een duidelijk (dus op de grond) gemarkeerde verkeerszone is van minimaal 5 m breedte hoeft niet met een geblokkeerde uitgang te worden gerekend.

Wanneer het ontwerp van de hal buiten het toepassingsgebied valt van NEN 6060 (een gebruiksoppervakte van meer dan 15.000 m² of er wordt niet voldaan aan de voorwaarden voor aangrenzende ruimten) moet de vluchtveiligheid via bijvoorbeeld TNO-rapport Richtlijn vultijdenmodel grote brandcompartimenten of met NEN 6060, bijlage H.7 (ASET-RSET) worden aangetoond.

Er zijn in principe vijf maatregelpakketten beschikbaar met elk een specifiek toepassingsgebied, waarbij binnen elk pakket wordt getoetst of aan de voorwaarden voor verdubbeling van de loopafstanden wordt voldaan:

• maatregelpakket A: netto-hoogte van het brandcompartiment is minimaal 5 m (toepasbaar voor alle gebruiksfuncties);
• maatregelpakket B: netto-hoogte van het brandcompartiment is minimaal 7,5 m (alleen voor industriefuncties);
• maatregelpakket C: netto-hoogte van het brandcompartiment is minimaal 10 m (alleen voor industriefuncties);
• maatregelpakket D: toepassing van een gecertificeerde rook- en warmteafvoerinstallatie (toepasbaar voor alle gebruiksfuncties);
• maatregelpakket E: toepassing van een gecertificeerde life-safety sprinklerinstallatie (toepasbaar voor alle gebruiksfuncties).

De webtool houdt uitsluitend rekening met de toepassing van maatregelpakket A, B en C. Zie ook het stroomschema hieronder (klik op de afbeelding voor een vergroting).

LET OP. Maatregelpakket B en C zijn uitsluitend toepasbaar voor een industriefunctie.

Stroomschema voor het bepalen van het juiste maatregelpakket op basis van NEN 6060, bijlage H.

Voor meer informatie over grote brandcompartimenten: artikel vakblad Bouwen met Staal.

Voorwaarden maatregelpakket A (NEN 6060, tabel H.3)

Bij toepassing van maatregelpakket A mag de vluchtafstand in het (grote) brandcompartiment worden verdubbeld, mits:

• De stapelhoogte van goederen en de hoogte van de inrichting is beperkt tot 3 m.

Uitvoering

• De inwendige netto-hoogte volgens NEN 2580 van het grote brandcompartiment bedraagt minimaal 5 m.
• De bovenzijde van een tussenvloer of de bovenzijde van een kleine deelruimte ligt niet meer dan 3 m boven de bovenzijde van de vloer van het grote brandcompartiment.

Maatregelen

• Het subbrandcompartiment heeft een bewegwijzering voor de vluchtroute.

Voorwaarden maatregelpakket B (NEN 6060, tabel H.3)

Bij toepassing van maatregelpakket B mag de vluchtafstand in het (grote) brandcompartiment worden verdubbeld, mits:

• De stapelhoogte van goederen en de hoogte van de inrichting is beperkt tot 5,5 m.

Uitvoering

• De inwendige netto-hoogte volgens NEN 2580 van het grote brandcompartiment bedraagt minimaal 7,5 m.
• De bovenzijde van een tussenvloer of de bovenzijde van een kleine deelruimte ligt niet meer dan 4,5 m boven de bovenzijde van de vloer van het grote brandcompartiment.

Maatregelen

• Het subbrandcompartiment heeft een bewegwijzering voor de vluchtroute.

LET OP. Maatregelpakket B is uitsluitend toepasbaar voor een industriefunctie.

Voorwaarden maatregelpakket C (NEN 6060, tabel H.3)

Bij toepassing van maatregelpakket C mag de vluchtafstand in het (grote) brandcompartiment worden verdubbeld, mits:

• De stapelhoogte van goederen en de hoogte van de inrichting is beperkt tot 8,0 m.
• De bezetting is beperkt tot maximaal 1 persoon per 12 m² gebruiksoppervlakte vanwege het gevaar dat grote aantallen mensen te snel door een brand ingesloten kunnen raken.

Uitvoering

• De inwendige netto-hoogte volgens NEN 2580 van het grote brandcompartiment bedraagt minimaal 10 m.
• De bovenzijde van een tussenvloer of de bovenzijde van een kleine deelruimte ligt niet meer dan 4,5 m boven de bovenzijde van de vloer van het grote brandcompartiment.

Maatregelen

• Het subbrandcompartiment heeft een bewegwijzering voor de vluchtroute.

LET OP. Maatregelpakket C is uitsluitend toepasbaar voor een industriefunctie.

Eisen tussenvloeren (NEN 6060, bijlage H.3.2)

Tussenvloeren zijn uitsluitend toegestaan wanneer aan onderstaande voorwaarden wordt voldaan.

• Tussenvloeren binnen het subbrandcompartiment hebben elk afzonderlijk een oppervlakte van maximaal 250 m².
• De som van de gebruiksoppervlakten van de tussenvloeren is niet groter dan 25% van de gebruiksoppervlakte van het subbrandcompartiment.
• De horizontale afstand tussen twee tussenvloeren bedraagt minimaal 5 m.
• Een tussenvloer is bereikbaar via twee afzonderlijke trappen.
• De loopafstanden op de tussenvloer tot de (onderste) vloer van het subbrandcompartiment (inclusief de trap) voldoen aan de eisen van Bouwbesluit 2012 voor een subbrandcompartiment met dezelfde omvang als de tussenvloer en dezelfde bezetting.
• Onder een tussenvloer is altijd een brandmeldinstallatie aangebracht, ook als er in de grote deelruimte binnen het subbrandcompartiment geen branddetectie wordt toegepast.

Eisen kleine deelruimten (NEN 6060, bijlage H.3.3)

Kleine deelruimten zijn uitsluitend toegestaan wanneer aan onderstaande voorwaarden wordt voldaan.

• De grote deelruimte in het subbrandcompartiment heeft een gebruiksoppervlakte van meer dan 1000 m².
• Binnen het subbrandcompartiment grenzen niet meer dan twee kleine deelruimten aan elkaar (geen celvormige onderverdeling).
• Een kleine deelruimte binnen het subbrandcompartiment heeft een gebruiksoppervlakte van maximaal 250 m².
• Twee aan elkaar grenzende kleine deelruimten binnen het subbrandcompartiment hebben gezamenlijk een gebruiksoppervlakte van maximaal 250 m².
• De som van de gebruiksoppervlakten van de kleine deelruimten is niet groter dan 25% van de gebruiksoppervlakte van het subbrandcompartiment.

Voor kleine deelruimten bestemd voor het verblijf van personen gelden de volgende aanvullende voorwaarden.

• De loopafstanden vanuit kleine deelruimten binnen het subbrandcompartiment tot uitgangen van het subbrandcompartiment voldoen aan de eisen van Bouwbesluit 2012 voor normale subbrandcompartimenten, tenzij het subbrandcompartiment geheel is voorzien van een brandmeldinstallatie die leidt tot een ontruimingsalarm in de kleine deelruimten.
• In kleine deelruimten is altijd een brandmeldinstallatie aangebracht, ook als er in de grote deelruimte geen branddetectie wordt toegepast.

WBDBO-eis voor de gevel bij toepassing van NEN 6060

De eis voor de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (WBDBO) voor de gevel hangt af van het gekozen maatregelpakket, de vuurbelasting en een eventuele toeslag. Voor de verschillende maatregelpakketen gelden onderstaande WBDBO-eisen:

• maatregelpakket I (basis): piekvuurbelasting (minimaal 60 en maximaal 240 minuten) + eventueel een toeslag van maximaal 60 minuten;
• maatregelpakket II (rookdetectie + RWA): piekvuurbelasting (minimaal 60 en maximaal 240 minuten);
• maatregelpakket III (bulkopslag): 240 minuten;
• maatregelpakket IV (sprinkler): laagste waarde van de gemiddelde vuurbelasting en de waarde uit onderstaande figuur (minimaal 60 en maximaal 240 minuten).

Bij maatregelpakket IV (sprinkler) wordt de WBDBO-eis begrensd, afhankelijk van de gebruiksoppervlakte (zie figuur). De grafiek is in de webtool ingebouwd. De piekvuurbelasting is de vuurbelasting over de meest ongunstige 1000 m².

Figuur 11 uit NEN 6060 voor het bepalen van de WBDBO-eis (nieuwbouw) voor maatregelpakket IV.

Afstandsbijdrage C_a aan de WBDBO-eis voor de gevel bij toepassing van NEN 6060

De afstandsbijdrage C_a hangt af van de warmtestraling die op de overliggende gevel valt. Afhankelijk van het stralingsniveau bedraagt de bijdrage in de wbdbo-eis:

• stralingsniveau tot en met 9 kW/m²: 240 minuten;
• stralingsniveau tussen 9 kW/m² en 15 kW/m²: kwadratisch verloop (zie figuur);
• stralingsniveau gelijk aan 15 kW/m²: 60 minuten;
• stralingsniveau groter dan 15 kW/m²: 0 minuten.

De grafiek is in de webtool ingebouwd.

Figuur 15 uit NEN 6060 voor het bepalen van de afstandsbijdrage C_a.

Brandwerendheid met betrekking tot bezwijken

Dit is de tijdsduur (in minuten) dat een constructie zijn dragende functie kan vervullen bij de belastingen behorend bij het buitengewone belastinggeval brand bij blootstelling aan de standaardbrand.

Onder 'dragende functie' wordt verstaan dat de constructie niet bezwijkt bij brand. In principe gelden bij brand geen vervormingseisen. Bij grote vervormingen of een een te grote toename daarvan worden brandproeven altijd afgebroken om beschadiging van de testovens te voorkomen en geldt het tijdstip van afbreken van de proef als de brandwerendheid.

Standaardbrand

De standaardbrand is een gestandaardiseerd (logaritmisch) verloop van de temperatuur in de tijd (zie afbeelding). De standaardbrandkromme representeert een brandverloop van een volledig ontwikkelde brand; dat wil zeggen vanaf het moment van vlamoverslag (flashover) wanneer er voldoende brandbaar materiaal en voldoende zuurstof aanwezig is. De standaardbrandkromme is een standaard voor het beoordelen van constructies op basis van testen en berekeningen, maar kan niet als een nauwkeurige beschrijving van het werkelijke verloop van een brand worden gezien.

Standaardbrandkromme

Buitengewone belastinggeval brand

Bij het buitengewone belastinggeval brand worden de blijvende belastingen en de momentane waarde van de veranderlijke belastingen beschouwd. Uitsluitend wanneer een constructie(element) deel uitmaakt van de draagconstructie waarvan het bezwijken leidt tot voortschrijdend bezwijken buiten het brandcompartiment wordt ook 20% van de extreme windbelasting in rekening gebracht.
In de uiterste grenstoestand moeten voor buitengewone ontwerpsituaties (zoals brand) gelden de volgende fundamentele belastingcombinaties volgens NEN-EN 1990:

wel voortschrijdend bezwijken: G + ψ_1,1Q₁ + ∑ψ_2,iQ_i
geen voortschrijdend bezwijken: G + ∑ψ_2,iQ_i

Hierin staat G voor blijvende belasting (met name eigen gewicht), Q₁ voor wind (op 20%) en Q_i voor veranderlijke belastingen.

De combinatiefactoren ψ bedragen volgens de Nationale Bijlage bij NEN-EN 1990:

Brandwerendheid met betrekking tot de scheidende functie

Dit is de tijdsduur (in minuten) dat een constructie zijn scheidende functie kan vervullen bij blootstelling aan de standaardbrand. Bouwbesluit 2012 kent eisen van 20 minuten (voor bestaande bouw), 30 en 60 minuten brandwerendheid.
Er zijn vier belangrijke criteria (R, E, I en W) die bij de scheidende functie een rol spelen, zie NEN 6069 (Beproeving en klassering van de brandwerendheid van bouwdelen en bouwproducten).

R: dragende functie
De scheidingsconstructie bezwijkt niet.

E: vlamdichtheid betrokken op de afdichting
De scheidingsconstructie voorkomt dat vlammen en hete gassen doordringen tot de niet-verhitte zijde. Dit betekent dat er bij brand geen (te) grote openingen of spleten mogen ontstaan.

I: thermische isolatie betrokken op de oppervlaktetemperatuur
De scheidingsconstructie beperkt de temperatuurstijging aan de niet-verhitte zijde tot maximaal 180 °C lokaal of 140 °C gemiddeld.

W: thermische isolatie betrokken op de warmtestraling
De scheidingsconstructie zorgt ervoor dat de warmtestraling niet groter wordt dan 15 kW/m² op een afstand van 1 m aan de niet-verhitte zijde van de scheiding.

Het hangt van het type scheidingsconstructie af welke combinatie van criteria van toepassing is, bijvoorbeeld:

• vloer of binnenwand: REI;
• gevel van binnen naar buiten: REW;
• gevel van buiten naar binnen: REI (beoordeeld bij een gereduceerde standaardbrandkromme met een maximale temperatuurstijging van 659 °C);
• deur: REW;
• 'rookscheiding': RE (scheiding subbrandcompartiment).

Vraag Welke brandwerendheidseis geldt voor de scheidingswand tussen een kantoor en een werkplaats? Antwoord Kijk op www.staalsupport.nl.

Bouwbesluit 2012

Het Bouwbesluit 2012 is gepubliceerd in Staatsblad 2011, 416 en in Staatsblad 2011, 676, in werking getreden op 1 april 2012 en daarna nog enkele keren gewijzigd.
De brandwerendheidseisen voor constructies staan in afdeling 2.2 (Sterkte bij brand): art. 2.10 voor nieuwbouw en art. 2.14 voor bestaande bouw. De aangewezen normen staan in bijlage I en II van de Regeling Bouwbesluit 2012, Staatscourant 2011 nr. 23914. Ook deze regeling is daarna enkele keren gewijzigd.

Voor meer informatie klik op:
Bouwbesluit 2012
Regeling Bouwbesluit 2012
Praktijkboek Bouwbesluit 2012
Rijksoverheid en brandveiligheid
Bouwbesluit 2012 en www.staalsupport.nl

Permanente vuurbelasting

De permanente vuurbelasting wordt bepaald door alle brandbare bouwdelen die nodig zijn voor het verkrijgen van een bouwvergunning (draagconstructie, vloeren, dak, gevels). De inventaris (meubels, kasten, vloerbedekking) of andere zaken die de gebruiker meebrengt (bijvoorbeeld archief) tellen dus niet mee. Verder telt ook de afbouw niet mee, zoals plinten, stopcontacten, niet-dragende scheidingswanden en plafonds.
Alles wat niet tot de permanente vuurbelasting wordt gerekend behoort tot de variabele vuurbelasting, zie ook NEN 6090. Wanneer de permanente vuurbelasting kleiner is dan 500 MJ/m² (ca. 26 kg vurenhout per m²) mag de gestelde brandwerendheidseis aan de constructie (bij verdiepingvloeren met een verblijfsfunctie hoger dan 5 m) in het kader van voortschrijdend bezwijken met 30 minuten worden gereduceerd. Dit is voor stalen hallen met een industriefunctie altijd het geval.

Vraag Hoe bepaal ik de permanente vuurbelasting? Antwoord Kijk op www.staalsupport.nl.

Vraag Bij een brandwerendheidseis van 30 minuten wordt een reductie van 30 minuten toegekend. Geldt er nu geen eis meer? Antwoord Kijk op www.staalsupport.nl.

Vluchtroutes

Wanneer een constructie van belang is voor het in stand houden van een vluchtroute geldt een brandwerendheidseis van 30 minuten (Bouwbesluit 2012, art. 2.10, lid 1). Het gaat hierbij om het instandhouden van een vluchtroute (over een vloer, trap of hellingbaan) bij brand in een subbrandcompartiment waarin deze vluchtroute zelf niet ligt. Het gaat dus niet om een vluchtroute ín de brandruimte (subbrandcompartiment) zelf.

De draagconstructie van een subbrandcompartiment hoeft zelf niet brandwerend te zijn wanneer bij bezwijken hiervan geen vluchtroutes buiten dit subbrandcompartiment bezwijken. Brand in of onder de vluchtroute zelf hoeft ook niet te worden beschouwd, want deze brand maakt de vluchtroute op die plaats al onbruikbaar. Bij het beoordelen of de eis van toepassing is op de draagconstructie moeten alle brandruimten (subbrandcompartimenten) afzonderlijk worden beschouwd en telkens de effecten van brand op de constructies in de vluchtroutes vanuit de beschouwde brandruimte.

Vraag Geldt er een brandwerendheidseis van 30 minuten voor het bruikbaar blijven van een vluchtroute? Antwoord Kijk op www.staalsupport.nl.

Vraag Geldt er een brandwerendheidseis van 30 minuten voor een vrijstaand trappenhuis met een vluchtroute? Antwoord Kijk op www.staalsupport.nl.