Systemen

De 'controle mode' sprinklers zijn bedoeld om een brand beheersbaar (onder controle) te houden. Ze worden toegepast in onder meer kantoren, winkels en fabrieken. De 'suppression mode' sprinklers moeten de brand onderdrukken, ze komen vooral voor in opslaggebouwen.

Nat
‘Natte’ sprinklersystemen komen het meeste voor. Ze worden (uitsluitend) toegepast in vorstvrije ruimten. Het bluswater zit in de leidingen, direct onder druk. Natte installaties die in de buitenlucht staan, moeten vorstvrij blijven. Dit kan door de leidingen te isoleren.

Droog
Droge systemen zijn geschikt voor onverwarmde ruimten, waar het water in de leidingen kan bevriezen. In plaats van water zijn de leidingen 
gevuld met lucht onder druk. Wanneer de eerste sprinkler in werking treedt, daalt de luchtdruk en wordt het water in de leidingen toegelaten.

Pre-action
Pre-action systemen zijn droge systemen die worden toegepast in ruimten, waar de waterschade tot het minimum beperkt moet blijven en onnodige actie van de sprinkler voorkomen. Het betreft hier vooral gebouwen met kostbare machines, apparaten of inventaris (denk aan musea, bibliotheken, laboratoria, computerruimten, vliegtuighangars). Bij een pre-action systeem zijn in het beschermde gebied hitte- en/of rookmelders geplaatst. Bij een melding geeft de sprinklermeldinstallatie een signaal aan de 
automatische afsluiter om water in de sprinklerleidingen toe te laten. Het water blijft echter in de leidingen tot een van de sprinklers in werking treedt.

Principe van pre-action sprinklerinstallatie.

Deluge

Een delugesysteem, eveneens ‘droog’, leent zich bij uitstek voor gebouwen waarin de kans op branddoorslag en -overslag relatief groot is (bijvoorbeeld gebouwen voor opslag van explosieven en brandbare vloeistoffen, tanks en (proces)installaties). Het doel van het systeem is om in korte tijd het gehele gebied nat te maken, om zo branduitbreiding tegen te gaan. (Deluge staat voor ‘zondvloed’). Meer nog dan bij andere systemen moeten detectie en activering nauw op elkaar zijn afgestemd. De sprinklers staan altijd open, via pijpen verbonden met de watervoorziening. Zodra de detectie het signaal afgeeft, gaat de deluge-klep open en sproeit het water uit de sprinklerkoppen.

Principe van deluge sprinklerinstallatie.

Watermist

Een relatief nieuwe ontwikkeling is het watermistsysteem. Bij dit systeem wordt met behulp van een hoge-druk-pompinstallatie (zo’n 100 bar) gewoon drinkwater door dunne leidingen naar speciale sproeikoppen gestuwd. Vanuit deze fijnere nozzles wordt het water in minieme druppeltjes in de ruimte verstoven. Met z’n allen vormen de microdruppels een soort blusdeken die in één keer een groot oppervlakte bestrijkt. Watermist is vooral effectief in kleinere, besloten en beperkt geventileerde ruimten. Dan kan namelijk een grote concentratie watermist worden opgebouwd. Een mogelijk ander effect is dat watermist een deel van de warmtestraling kan reduceren of tegenhouden. Het waterverbruik van een watermistsysteem is in beginsel aanzienlijk kleiner dan dat van conventionele sprinklers. Een groot waterreservoir (opslagtank of vijver) kan dan ook achterwege blijven.

Watermist wordt al sinds jaar en dag toegepast in cruiseschepen en industriële gebouwen. Pas de afgelopen jaren is het systeem, onder aanvoering van de Scandinavische landen, doorontwikkeld voor de utiliteitsbouw. De eerste toepassing in een kantoorgebouw in Nederland is in het gerenoveerde DHV-kantoor in Amersfoort, als alternatief voor brandwerende scheidingswanden. Brandtests bij Efectis toonden aan dat de waternevel hier eenzelfde werking heeft als brandwanden.

Kantoorgebouw DHV, Amersfoort.